Büyük usta Yılmaz Gruda ile söyleşi gerçekleştiren yazar Hatice Eğilmaz Kaya şunları dile getirdi: “Saat gecenin ikisi… Ve ben seksen beşinci sayfadayım, -matbu kitapta kaçıncı sayfaya denk gelecek ben de bilemem!- Bilgisayarın başında oturmuyor, uçuyorum. İşte şimdi İstanbul’dayım, üstadın yanında. Şapkam yok ki çıkarayım! Berrak bir aynanın karşısında durdum, uzun ve bereketli yılların izdüşümü! Sevgili Yılmaz Gruda bana zamanın sadece dünyaya ait bir söylence olduğunu kanıtladı. Önceden bunu hisseder de tam adını koyamazdım. Dün, bugün, yarın, on yıl, beş gün… hepsi birer illüzyon, büyük birer kandırmaca. Başkalarının yaşını 92, diye andıkları Yılmaz Gruda dedi ki bana: “Meğer ben bir çocukmuşum!” Ben de öyle! Hepimiz beden küpünde demlenen şaraplarız; üzüm bağları henüz kurulmadan, işçi kızlar pembeli - aklı - morlu salkımları toplamadan, kocaman kocaman taşların arasında üzüm taneleri ezilmeden çok önce üstelik!
“Mezar taşıma şair yazın!” diyor Yılmaz Gruda. Gerçekten de her şeyden önce bir şair o. Birçok usta bildiğimiz şaire ustalık etmiş bir şair. Şiire başka pencerelerden bakabilmiş, anadilini ters yüz edebilmiş, bilcümle düşünce akımından geçmiş, eli yüzü yaralı, meselesi olabilmiş bir şair.
Aynı zamanda romancı, çevirmen, tiyatro ve sinema oyuncusu, reklamcı… İki tiyatro oyunu yazmışlığı var… Yine de beni en çok şairliği ilgilendiriyor. Ona sorduğum sorulara verdiği yanıtları okurken bile uzun bir şiiri okur gibiyim: Yılmaz Gruda’dan Muhsin Ertuğrul için bir cümle: "Sesine ‘gülücük’ indi!...” Ne güzel bir söyleyiş. "Söz'de pişmek" bu olsa gerek!
-Eserin yazımı sırasında hep aradım kendisini- Bir telefon konuşmamızda demiştim; “Öğrencilerime sık sık söylediğim bir sözdür: Helal kazanılan parayı doya doya yemek, sevdiklerine harcamak dünyanın en muhteşem tatlarından birisi!” Gruda bütün konulardan çok tiyatroyu ve tiyatrocuyu anlattı bize. Evine ekmek götürdüğü mesleğini: “Biz tiyatrocu’lar, ‘göçmen’ kuşlar gibi’yizdir: Bulunduğumuz vilâyet içre, arada bir vilâyetler arası, O tiyatro’dan, bu tiyatro’ya, türlü neden’lerden ötürü, göçer dururuz…” diyor Yılmaz Gruda. Yine şiir gibi…
Şairin içli ve içten, aynı zamanda da geçmiş zamana ilişkin önemli notlar düşen anılarına, bilgi, deneyim ve sezgilerine binlerce selam olsun!
Bilirsiniz eski şarkılar güzeldir, tıpkı eski insanlar gibi. İşte bunlardan birinde “Bir bahar akşamı rastladım size / Sevinçli bir telaş içindeydiniz / Derinden bakınca gözlerinize / Neden başınızı öne eğdiniz” der söz yazarı. Oysa ben sevgili Yılmaz Gruda’ya bir bahar akşamı rastlamadım, derinden onun gözlerinin içine bakamadım. Karakışın en şiddetli günlerinde, üstelik son yılların en soğuk havalarında fiziksel olarak değil, kalben rastlaştık.
2022 yılı olanca dağdağasıyla gelmişti. Rap rap rap… Dağınık bir asker taburu kadar sarsıcı… 2021 Temmuz ayından beri Yılmaz Gruda’ya ulaşmak istiyordum. Bi ona sormuş, bi buna sormuştum iletişim bilgilerini. Kendisine yazdığım mesajlar buradan -İzmir Altındağ’ın kuzeydoğu etekleri- Kâğıthane’ye yol olur. Hiçbirini okumadı, görmedi. Sayfasındaki bir paylaşıma yorum yaptım: “Hocam sizinle dergim adına söyleşi yapmak istiyorum, mesajlarınıza bakabilir misiniz?” Yine görmedi. Meğer mesenger’la arası pek de iyi değilmiş.
Adı önce Çayyolu, sonra Cüneyne olan dergimiz için Yılmaz Gruda’ya yönelik sekiz soru hazırlamış, sorularımı bir türlü ulaştıramamıştım. Mevsim yazken; sarı benizli güze, akabinde de kışa döndü. Zemherinin ortasında, havaların iyice buza kestiği zamanlar; Hilmi Yavuz’un facebook sayfasında iki büyük şair’in - Hilmi Yavuz ve Yılmaz Gruda - “selamlaşma” şöleni’ni gördüm. Ne şölendi o. İki yıldız, sabah vakti, güneş doğdu doğacak, söyleşircesine…
Hemen Hilmi Hoca’yı aradım. Şair arkadaşının, ağabeyinin numarası mutlaka onda vardır, diye. Nitekim varmış da. Hilmi Hoca çok mutlu oldu. “Can kızım, harika olur, hemen ara. Önemli şairdir Gruda, göz önünde bulunmalı hep!” dedi. Sözleri ihtiram, sevgi ve hayranlık yüklüydü.
Durur muyum, aylar sonra elime geçirdiğim numaradan Yılmaz Gruda’ya ulaştım. Telefonda akıcı Türkçesi olan tok bir ses, sağlam mı sağlam bir bilinç, incelik sahibi bir adam… Sevecenlik ve ilgi ile konuşan iyi bir kalp. Mail adresini verdi. “Elimizi çabuk tutalım. Mevlana dizisinin çekimleri için Konya’ya gideceğim. Bu arada bitirelim bu işi.” dedi. Süre sordu. “Bir mart” dedim.
Söylemiştim ya ince adam, sorularımı gördükten sonra “kapsamları çok dar” demedi. Biraz daha araştırma yapmamı salık verdi o kadar. Tiyatroculuğunun, sinemacılığının yanı sıra -ki bence en önemlisi bu- Mavici olduğunu, iyi şiirler yazdığını bilmek, şiirlerinden bir kısmını okumak yeter mi hiç?
Hızlı fakat heyecanlı araştırmalarım soru sayısını on yediye çıkardı. Gönderdim. “İstediğiniz kadarına cevap verirsiniz.
Beğenmediklerinizi es geçersiniz!” dedim. Ne es geçmiş ne kenara atmış. Hepsine cevap vermeye başlamış.
Doksan iki yaşında bir koca çınar şaire esin vermiştim, kendimden hiç mi hiç ummadığım halde. Yazdığı kitap bizim kitabımız olmuştu: San’at Üzre Bir “Derûn” Söyleşi* Neler neler yazıyor. Onlarca kez aradım, “anahtar sende” dedi çünkü. Her seferinde “Allah seninle olsun!” diye kapattı telefonu. Evet doğrusu da bu, yaratıcımız hep bizledir bizle bir olmasına da iyiden, doğrudan ve haklıdan taraftır kuşkusuz. Baştaki çiçek ise -onun ve benim- simgemiz olsun. Delişmence akıp giden zamana kısa bir süreliğine de olsa kafa tutuşumuzun hatırına… Eski pehlivan tefrikaları gibi arkası yarınlarda…”
Tuğçe Yerdelen
E-Gazetem.com
“Mezar taşıma şair yazın!” diyor Yılmaz Gruda. Gerçekten de her şeyden önce bir şair o. Birçok usta bildiğimiz şaire ustalık etmiş bir şair. Şiire başka pencerelerden bakabilmiş, anadilini ters yüz edebilmiş, bilcümle düşünce akımından geçmiş, eli yüzü yaralı, meselesi olabilmiş bir şair.
Aynı zamanda romancı, çevirmen, tiyatro ve sinema oyuncusu, reklamcı… İki tiyatro oyunu yazmışlığı var… Yine de beni en çok şairliği ilgilendiriyor. Ona sorduğum sorulara verdiği yanıtları okurken bile uzun bir şiiri okur gibiyim: Yılmaz Gruda’dan Muhsin Ertuğrul için bir cümle: "Sesine ‘gülücük’ indi!...” Ne güzel bir söyleyiş. "Söz'de pişmek" bu olsa gerek!
-Eserin yazımı sırasında hep aradım kendisini- Bir telefon konuşmamızda demiştim; “Öğrencilerime sık sık söylediğim bir sözdür: Helal kazanılan parayı doya doya yemek, sevdiklerine harcamak dünyanın en muhteşem tatlarından birisi!” Gruda bütün konulardan çok tiyatroyu ve tiyatrocuyu anlattı bize. Evine ekmek götürdüğü mesleğini: “Biz tiyatrocu’lar, ‘göçmen’ kuşlar gibi’yizdir: Bulunduğumuz vilâyet içre, arada bir vilâyetler arası, O tiyatro’dan, bu tiyatro’ya, türlü neden’lerden ötürü, göçer dururuz…” diyor Yılmaz Gruda. Yine şiir gibi…
Şairin içli ve içten, aynı zamanda da geçmiş zamana ilişkin önemli notlar düşen anılarına, bilgi, deneyim ve sezgilerine binlerce selam olsun!
Bilirsiniz eski şarkılar güzeldir, tıpkı eski insanlar gibi. İşte bunlardan birinde “Bir bahar akşamı rastladım size / Sevinçli bir telaş içindeydiniz / Derinden bakınca gözlerinize / Neden başınızı öne eğdiniz” der söz yazarı. Oysa ben sevgili Yılmaz Gruda’ya bir bahar akşamı rastlamadım, derinden onun gözlerinin içine bakamadım. Karakışın en şiddetli günlerinde, üstelik son yılların en soğuk havalarında fiziksel olarak değil, kalben rastlaştık.
2022 yılı olanca dağdağasıyla gelmişti. Rap rap rap… Dağınık bir asker taburu kadar sarsıcı… 2021 Temmuz ayından beri Yılmaz Gruda’ya ulaşmak istiyordum. Bi ona sormuş, bi buna sormuştum iletişim bilgilerini. Kendisine yazdığım mesajlar buradan -İzmir Altındağ’ın kuzeydoğu etekleri- Kâğıthane’ye yol olur. Hiçbirini okumadı, görmedi. Sayfasındaki bir paylaşıma yorum yaptım: “Hocam sizinle dergim adına söyleşi yapmak istiyorum, mesajlarınıza bakabilir misiniz?” Yine görmedi. Meğer mesenger’la arası pek de iyi değilmiş.
Adı önce Çayyolu, sonra Cüneyne olan dergimiz için Yılmaz Gruda’ya yönelik sekiz soru hazırlamış, sorularımı bir türlü ulaştıramamıştım. Mevsim yazken; sarı benizli güze, akabinde de kışa döndü. Zemherinin ortasında, havaların iyice buza kestiği zamanlar; Hilmi Yavuz’un facebook sayfasında iki büyük şair’in - Hilmi Yavuz ve Yılmaz Gruda - “selamlaşma” şöleni’ni gördüm. Ne şölendi o. İki yıldız, sabah vakti, güneş doğdu doğacak, söyleşircesine…
Hemen Hilmi Hoca’yı aradım. Şair arkadaşının, ağabeyinin numarası mutlaka onda vardır, diye. Nitekim varmış da. Hilmi Hoca çok mutlu oldu. “Can kızım, harika olur, hemen ara. Önemli şairdir Gruda, göz önünde bulunmalı hep!” dedi. Sözleri ihtiram, sevgi ve hayranlık yüklüydü.
Durur muyum, aylar sonra elime geçirdiğim numaradan Yılmaz Gruda’ya ulaştım. Telefonda akıcı Türkçesi olan tok bir ses, sağlam mı sağlam bir bilinç, incelik sahibi bir adam… Sevecenlik ve ilgi ile konuşan iyi bir kalp. Mail adresini verdi. “Elimizi çabuk tutalım. Mevlana dizisinin çekimleri için Konya’ya gideceğim. Bu arada bitirelim bu işi.” dedi. Süre sordu. “Bir mart” dedim.
Söylemiştim ya ince adam, sorularımı gördükten sonra “kapsamları çok dar” demedi. Biraz daha araştırma yapmamı salık verdi o kadar. Tiyatroculuğunun, sinemacılığının yanı sıra -ki bence en önemlisi bu- Mavici olduğunu, iyi şiirler yazdığını bilmek, şiirlerinden bir kısmını okumak yeter mi hiç?
Hızlı fakat heyecanlı araştırmalarım soru sayısını on yediye çıkardı. Gönderdim. “İstediğiniz kadarına cevap verirsiniz.
Beğenmediklerinizi es geçersiniz!” dedim. Ne es geçmiş ne kenara atmış. Hepsine cevap vermeye başlamış.
Doksan iki yaşında bir koca çınar şaire esin vermiştim, kendimden hiç mi hiç ummadığım halde. Yazdığı kitap bizim kitabımız olmuştu: San’at Üzre Bir “Derûn” Söyleşi* Neler neler yazıyor. Onlarca kez aradım, “anahtar sende” dedi çünkü. Her seferinde “Allah seninle olsun!” diye kapattı telefonu. Evet doğrusu da bu, yaratıcımız hep bizledir bizle bir olmasına da iyiden, doğrudan ve haklıdan taraftır kuşkusuz. Baştaki çiçek ise -onun ve benim- simgemiz olsun. Delişmence akıp giden zamana kısa bir süreliğine de olsa kafa tutuşumuzun hatırına… Eski pehlivan tefrikaları gibi arkası yarınlarda…”
Tuğçe Yerdelen
E-Gazetem.com
